0636429180 [email protected]

Cook Brummer

apr 14, 2023

π»π‘œπ‘’ π‘˜π‘’π‘›π‘›π‘’π‘› 𝑀𝑒 β„Žπ‘’π‘™π‘‘π‘’π‘› π‘›π‘œπ‘’ π‘£π‘’π‘Ÿπ‘”π‘’π‘‘π‘’π‘›? 𝐻𝑒𝑑 𝑧𝑖𝑗𝑛 π‘šπ‘’π‘’π‘ π‘‘π‘Žπ‘™ 𝑑𝑒 π‘œπ‘£π‘’π‘Ÿπ‘™π‘’π‘‘π‘’π‘›π‘’π‘› 𝑑𝑖𝑒 𝑀𝑒 π‘’π‘Ÿπ‘’π‘›. π‘€π‘Žπ‘Žπ‘Ÿ 𝑑𝑒 𝑙𝑒𝑣𝑒𝑛𝑑𝑒𝑛 π‘π‘Ÿπ‘’π‘›π‘”π‘’π‘› β„Žπ‘’π‘‘ π‘’π‘Ÿ π‘£π‘Žπ‘Žπ‘˜ π‘π‘’π‘˜π‘Žπ‘Žπ‘–π‘‘ π‘£π‘Žπ‘›π‘Žπ‘“.

πΆπ‘œπ‘œπ‘˜ π΅π‘Ÿπ‘’π‘šπ‘šπ‘’π‘Ÿ 𝑖𝑛 π‘–π‘’π‘‘π‘’π‘Ÿ π‘”π‘’π‘£π‘Žπ‘™ 𝑀𝑒𝑙. 𝐻𝑖𝑗 π‘€π‘Žπ‘  𝑑𝑒 π‘π‘’π‘‘π‘’π‘Ÿπ‘™π‘Žπ‘›π‘‘π‘ π‘’ π‘‚π‘ π‘π‘Žπ‘Ÿ π‘†π‘β„Žπ‘–π‘›π‘‘π‘™π‘’π‘Ÿ.  π‘€π‘Žπ‘Žπ‘Ÿ 𝑀𝑒𝑒𝑠 π‘’π‘’π‘Ÿπ‘™π‘–π‘—π‘˜, β„Žπ‘’π‘ 𝑗𝑖𝑗 π‘£π‘Žπ‘› β„Žπ‘’π‘š π‘”π‘’β„Žπ‘œπ‘œπ‘Ÿπ‘‘? πΌπ‘˜ 𝑀𝑖𝑙 π‘‘π‘Žπ‘Žπ‘Ÿπ‘œπ‘š β„Žπ‘’π‘’π‘™ π‘”π‘Ÿπ‘Žπ‘Žπ‘” 𝑧𝑖𝑗𝑛 π‘£π‘’π‘Ÿβ„Žπ‘Žπ‘Žπ‘™ π‘šπ‘’π‘‘ 𝑗𝑒 𝑑𝑒𝑙𝑒𝑛:

Polak & Schwarz was een parfumfabriek in Zaandam. Twee Joodse families die het moeilijk kregen tijdens de Tweede Wereld Oorlog. In de beginjaren mochten ze nog open blijven, mÑÑr dan moest er wel een niet-Joodse directeur komen.

Ze gingen in gesprek met Brummer. Ze vroegen hem om advies. Hij wilde dat wel voor ze doen.

Zo begon hij met het vervalsen van de personeelsadministratie. Alle werknemers kregen een andere functie, daardoor werden ze als onmisbaar beschouwd. In die tijd was het een heel belangrijk predicaat. Het zorgde er namelijk voor dat je niet op transport werd gezet. In Nederland blijven was destijds je hoogste doel.

Hij veranderde nog iets aan de fabriek. Naast het maken van parfum, produceerden ze producten waar de Duitsers gek op waren. Waaronder alcohol.

De eerste jaren ging dit allemaal nog wel. Maar de anti-Joodse maatregelen werden steeds ernstiger. Er kwam een Duitse bewindsvoerder bij de fabriek. Die alles in de gaten hield. Brummer gebruikte vaak alcohol als ruilmiddel. Om die bewindsvoerder zoveel mogelijk bij de fabriek vandaan te houden.

De Duitsers kwamen vaak bij hem langs. Hij had nou eenmaal de producten waar zij veel interesse in hadden. Hij kocht ze dan om en voerde ze dronken. De stempels werden dan stiekem van ze ontnomen. En in de kelder zat het verzet klaar om met die stempels vervalste persoonsgegevens te maken. Zolang die stempel geldig was, kon je niet worden weg gestuurd.

Helaas kon hij niet alles tegen houden. Hoogstpersoonlijk reisde Brummer af naar Westerbork, maar ook naar de kampen in het oosten van Europa. Dwars door een kapotgeschoten Slowakije.

Het is hem tot drie keer toe gelukt om de families Polark en Schwarz daar uit te krijgen. Na de derde keer helaas niet meer. Maar hij mocht ze wel voedsel komen brengen. Hierdoor hebben ze de oorlog uiteindelijk overleefd.

Door een te kort aan grondstoffen wordt het steeds moeilijker om de fabriek draaiend te houden. Toch was het altijd volop in bedrijf. Al was het maar voor de schijn. Ze deden dan water in flesjes en potten. En dat borrelde dan lekker. Zo leek het net alsof ze druk waren met het stoken van Jenever. De Duitsers trapten erin.

Tijdens de hongerwinter waren toch steeds meer producten niet meer voorradig. Zo ook de benzine. Brummer bouwde daarom bakfietsen om de Zaanse patiΓ«nten naar Hilversum en Amsterdam te brengen. Ook zo redde hij weer heel veel mensenlevens.

Honderden werknemers komen ongeschonden uit de oorlog. Bij 22 mensen is het hem helaas niet gelukt.

Onbaatzuchtig en geniaal. Zo typeerden zijn werknemers hem. Want als hij er niet was geweest, bestonden zij nu niet.

Na de oorlog vertrekt hij weer als directeur. Polak en Schwarz nemen het van Brummer over. Tijdens één van de laatste bijeenkomsten met zijn medewerkers gaat hij op de trap staan. En vertelt hij dat hij eigenlijk homoseksueel is. Voor de eind jaren veertig is dit nieuws een schok. Het geeft weer des te meer aan wat voor enorme held Cook Brummer is. Tijdens, maar ook na oorlogstijd.

Hij ging samenwonen met zijn Zweedse vriend in Marokko. Daar is hij uiteindelijk op 5 mei 1988 overleden. Ik geloof niet in het toeval. Maar vind jij dit ook niet een hele bijzondere dag?

Cook Brummer, een man die niet vergeten mag worden. Door zijn heldhaftigheid, vredelievendheid en daadkracht.